http://46.34.130.122/index.php/tlh/issue/feed Туризм, демалыс және қонақжайлылық 2025-09-30T00:00:00+00:00 Винокурова Елена Ивановна tlh.kz@mail.ru Open Journal Systems <p>Журналда Қазақстандық және шетелдік жоғары оқу орындары мен ғылыми ұйымдарының ғалымдары, профессор-оқытушылық құрамы, докторанттары мен магистранттарының әлеуметтік, гуманитарлық, жаратылыстану ғылымдарының өзекті мәселелері бойынша жазған іргелі, қолданбалы және пәнаралық зерттеу нәтижелері жарияланады.</p> <p>Журналда туризм, демалыс және қонақжайлылық саласының өзекті мәселелері жайлы жазылған іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулердің нәтижелері келесі бағыттар бойынша жарияланады:</p> <ol> <li>Экономика, жоспарлау, туризм мен қонақжайлылықты ұйымдастыру</li> <li>Әлемде және Қазақстанда туристік бизнесті дамытудың өңірлік мәселелері</li> <li>Туризм және қонақжайлылық саласында кәсіптік білім</li> <li>Әлемдегі және Қазақстандағы экскурсиялық және өлкетану қызметі</li> <li>Әлемде және Қазақстанда туризмнің белсенді түрлері</li> </ol> <p>6. Мәдени мұра және туризм: тұрақты өзара әрекеттесу мүмкіндіктері</p> http://46.34.130.122/index.php/tlh/article/view/868 Туристік қызметтердің сапасын басқарудың заманауи тәсілдері 2025-09-13T09:06:49+00:00 Гульмира Абишева gulmira.131825@bk.ru Диана Исмаилова idt12@mail.ru Гульнаш Аскарова askarova.gk@mail.ru Улзейне Сабырбек ulzeine@gmail.com Арманай Саванчиева Armanay75@mail.ru <p>Бұл мақалада Қазақстандағы қазіргі жағдайы мен даму перспективаларына баса назар аудара отырып, туристік сектордағы сапаны басқарудың заманауи тәсілдері қарастырылады. ISO 9001, ISO 18513, TQM және SERVQUAL моделі сияқты халықаралық стандарттарға сүйене отырып, зерттеу жаһандық сапа стандарттарын ұлттық жағдайларға қалай бейімдеуге болатынын қарастырады. Зерттеу халықаралық және ұлттық нормативтік-құқықтық базаны салыстырмалы талдауды, туристердің күтулері мен қызметтерді нақты қабылдау арасындағы айырмашылықтарды талдауды, сондай-ақ Қазақстанның негізгі туристік аймақтарындағы инфрақұрылымдық айырмашылықтарды бағалауды біріктіреді.</p> <p>Сонымен қатар, зерттеу Батлердің туристік аймақтың өмірлік циклі (TALC) үлгісіне сүйенеді, ол уақыт өте келе туристік бағыттың тартымдылығын сақтау үшін үздіксіз инфрақұрылымды дамытудың маңыздылығына баса назар аударады. Зерттеу сонымен қатар Қазақстан аймақтарында байқалған біркелкі емес дамуды түсіндіру үшін, әсіресе, қызметтерді бөлу және экономикалық география контекстінде кеңістіктік теңсіздік теориясының принциптерін пайдаланады. Теориялық тәсілдерді біріктіре отырып, талдау инфрақұрылымдық және цифрлық айырмашылықтардың аймақтық туризм динамикасына және оның даму перспективаларына қалай әсер ететіні туралы тұтас түсінікті қамтамасыз етуге бағытталған. Зерттеу нормативтік-құқықтық базаны реформалау, біліктілікті арттыру, цифрландыру және инфрақұрылымды жақсарту арқылы сапаны институционализациялауға бағытталған бірқатар практикалық ұсыныстарды ұсынады. Бұл шаралар туристердің қанағаттанушылығын арттыру, халықаралық бәсекеге қабілеттілікті нығайту және Қазақстанның туризм индустриясының ұзақ мерзімді тұрақты дамуын қолдау үшін қажет.</p> 2025-09-30T00:00:00+00:00 Copyright (c) 2025 Туризм, демалыс және қонақжайлылық http://46.34.130.122/index.php/tlh/article/view/845 Туризмнің болашағы: қонақжайлылық индустриясындағы робототехника инновациясы 2025-09-24T13:21:27+00:00 Жамила Жусупова Zhamilazhusupova@mail.ru Райгүл Дүйскенова raigul19@mail.ru Динара Кадырбекова 6537275@mail.ru Ләззат Байболова l.baybolova@atu.edu.kz <p>Мақала қонақжайлылық индустриясына робототехниканы және цифрлық инновацияларды енгізу мүмкіндіктерін зерттеуге арналған. Ғылыми әдебиеттер мен жүйелі шолуларды талдау негізінде инновациялық қонақжайлылықты дамытудың қазіргі бағыттары қарастырылып, оның ішінде сервис роботтарын қолданудың артықшылықтары мен әлсіз жақтары, сондай-ақ оларды қызмет көрсету саласына интеграциялау мүмкіндіктері айқындалған. Зерттеуде робототехниканың қонақүйлер мен мейрамханалардағы қызмет көрсету сапасын арттыруға және операциялық үдерістердің тиімділігін жоғарылатуға әсері бағаланған. «Индустрия 4.0» және «Индустрия 5.0» стратегиялық бағдарлары контексінде қонақжайлылық индустриясының инфрақұрылымының элементі ретінде икемді және бейімделгіш цифрлық жүйелердің маңыздылығы атап өтілген. Зерттеу нәтижелері робототехниканың кәсіпорындардың бәсекеге қабілеттілігін арттыруға, қызмет көрсету стандарттарының жаңа дең қалыптастыруға және тұтынушылық тәжірибені трансформациялауға ықпал ететінін көрсетеді. Талдау негізінде Қазақстандағы инновациялық инфрақұрылымды бейімдеуге бағытталған цифрлық технологияларды кеңейту және зерттеу бағдарламаларын дамыту бойынша практикалық ұсыныстар берілген.</p> 2025-09-30T00:00:00+00:00 Copyright (c) 2025 Туризм, демалыс және қонақжайлылық http://46.34.130.122/index.php/tlh/article/view/774 Елдің тартымды объектілерінің әлеуетінде Қазақстанның туристік брендін қалыптастыру 2025-09-25T10:10:46+00:00 Еркежан Тайшинова yerketai13@gmail.com Кулянда Нурашева nurasheva@mail.ru Айгуль Агелеуова aigulinskaya@mail.ru Диана Мадиярова mdm-diana@mail.ru Динара Кадырбекова 6537275@mail.ru <p>Зерттеудің мақсаты – «туристік аумақ бренді» ұғымының мәнін айқындау және оның қалыптасу тетігін талдау арқылы өңірдің тиімді брендингі бәсекелік артықшылықтар қалыптастырып, шетелдік туристерді тартуға ықпал ететінін көрсету. Зерттеу әдістеріне дамыған елдердегі туристік брендтерді қалыптастыру тәжірибесін талдау, әлемге әйгілі брендтердің табысты даму тәжірибесін зерделеу және туризм саласындағы маркетингті ұйымдастырудың ерекшеліктерін зерттеу жатады. Жұмыста бақылау, салыстыру, өлшеу және абстракциялау әдістері қолданылды. Туристік брендті ілгерілету технологиясын таңдауда жүйелі тәсілді қолдану және туристік нарық субъектілерінің өзара үйлесімділігін қамтамасыз ету ұсынылады. Аумақтың тартымдылығын арттыру брендті қалыптастыру үдерісінің негізгі құрамдас бөлігі болып табылады. Туристік аумақ брендін құру – инвестиция тарту, жаңа туристік өнімдерді әзірлеу, шетелдік туристер ағынын көбейту, туризммен байланысты салаларды дамыту, жергілікті бюджет кірісін ұлғайту, жаңа жұмыс орындарын құру және халықтың әл-ауқатын жақсартудан тұратын жүйелі үдеріс болып табылады.</p> 2025-09-30T00:00:00+00:00 Copyright (c) 2025 Туризм, демалыс және қонақжайлылық http://46.34.130.122/index.php/tlh/article/view/911 Турлар мен экскурсияларды құрастыру кезінде рецептивті туроператорлар мен экскурсоводтардың әдеби көздерді пайдалануы 2025-09-23T16:01:42+00:00 Олег Лютерович oleg_tur_53@mail.ru Динара Жаксыбекова d.kabirovna@mail.ru Диана Мадиярова mdm-diana@mail.ru Салтанат Ахмедова a_saltanat@list.ru Бауржан Алдыбаев baur2001@mail.ru <p>Мақалада Жетісу және Алматы өңірлеріндегі туристік маршруттарды байыту құралы ретінде көркем, мемуарлық және ғылыми-көпшілік әдебиеттің әлеуеті қарастырылады. Маршруттарды жобалау барысында дәстүрлі түрде жаратылыстану, тарихи және этнографиялық дереккөздер пайдаланылатыны атап өтіледі, ал өңірдің өмірі, тұрмысы, мәдениеті мен тарихи оқиғаларын бейнелейтін әдеби мәтіндер көбінесе ескерусіз қалады. Зерттеудің мақсаты – түпнұсқалы, мазмұны бай туристік өнім қалыптастыру үшін әдеби дереккөздерді рецептивті туроператорлар мен экскурсоводтардың практикасына енгізу қажеттілігін негіздеу. Авторлар көркем және анықтамалық әдебиеттерге, мемуарларға, сондай-ақ сараптамалық сұхбаттар мен турлар ұйымдастырудағы жеке тәжірибелеріне сүйенеді. Нәтижесінде экскурсиялық қызметте пайдалануға жоғары әлеуеті бар мәтіндердің кең ауқымы айқындалды. Турлардың мәтіндері мен бағдарламаларына әдеби сипаттамалар, дәйексөздер мен бейнелерді енгізу бойынша практикалық ұсынымдар ұсынылған. Ішкі және келу туризмі саласында әдеби мұрамен жүйелі түрде жұмыс істеу және туризм индустриясы мамандарының зерттеушілік мәдениетін қалыптастыру қажеттігі туралы қорытынды жасалды.</p> 2025-09-30T00:00:00+00:00 Copyright (c) 2025 Туризм, демалыс және қонақжайлылық http://46.34.130.122/index.php/tlh/article/view/882 Ұлттық туристік брендті дамытудың жаһандық тәжірибесі және Қазақстан жағдайында бейімдеу 2025-09-25T10:12:38+00:00 Бану Жаркенова banufeshion@mail.ru Ляйля Муталиева mutalieva_leila@mail.ru Досмаханбет Асан asan.dosmahanbet@iuth.edu.kz Анзор Девадзе devadzeanzor@mail.ru <p>Бүгінгі таңда әлемдік тәжірибе көрсетіп отырғандай ұлттық туристік бренд елдің бәсекеге қабілеттілігін арттыруда шешуші рөл атқарып отыр. Осыған орай әлемдік экономикалық ортада елдің ілгерілеуіне және жылжыуына байланысты мәселелерді зерттеудің рөлі аса маңызды бола түсуде. Тиімді ұлттық туристік брендті әзірлеу еліміздің жаһандық бәсекеге қабілеттілігін арттыруға, туристік индустрияның табысын өсіруге, мемлекеттік бюджетті толықтыруға және халықтың өмір сүру сапасын жақсартуға ықпал ететін маңызды тетік болып табылады. Зерттеу аясында С. Анхольттің «алты бұрыш» моделіне сүйене отырып Қазақстан туристік брендінің атрибуттары анықталды және елдің бірегейлігін сипаттайтын заманауи бренд моделі жасалынды, сонымен қатар Қазақстанның ұлттық туристік брендін жаһандық кеңістікте дамытуға әсер ететін негізгі мәселелеріне SWOT талдау жүргізілді. Цифрлық технологиялар саласындағы платформалар мен әлеуметтік желілер, маркетинг құралдары болып табылатын заманауи инновациялық мүмкіндіктер де зерделенді. Мақалада Сингапур, Түркия, Испания және Біріккен Араб Әмірліктерінің (Дубай мысалында) ұлттық туристік брендті қалыптастыру мен ілгерілетудегі тәжірибесі талданып, олардың тәжірибелері қаншалықты Қазақстан үшін тиімді болатыны зерттелді. Зерттеу нәтижелері Қазақстанның туристік нарықтағы бәсекеге қабілеттілігін арттыруға ықпал ететін нақты бағыттарды айқындап, оны жаһандық деңгейде тиімді ілгерілету үшін стратегиялық тұрғыдан негізделген ұсыныстар жүйесін әзірлеуге мүмкіндік береді. Бұл ұсыныстар Қазақстанның туристік имиджін қалыптастыруға, халықаралық нарықтағы тартымдылығын арттыруға және тұрақты туристік дамуды қамтамасыз етуге бағытталады.</p> 2025-09-30T00:00:00+00:00 Copyright (c) 2025 Туризм, демалыс және қонақжайлылық http://46.34.130.122/index.php/tlh/article/view/906 Цифрлық технологиялардың қауымдастыққа негізделген туризмге әсері: жаһандық туристік нарықтағы мәселелер мен келешегі 2025-09-25T08:27:57+00:00 Гульбарам Кулахметова gulbaram.kulakhmetova@kaznu.edu.kz Аружан Сүгірбай aruzhansugirbay@gmail.com <p>Туризм индустриясы цифрлық трансформация контексінде терең өзгерістерді бастан кешуде. Бұл мақалада қазіргі заманғы цифрлық технологиялардың әлемдік туристік нарыққа әсері, туындайтын сын-қатерлер мен әлеуетті даму мүмкіндіктері қарастырылады. Онлайн платформалар, Big Data, жасанды интеллект, виртуалды және толықтырылған шындық (AR/VR) сияқты цифрлық шешімдер, сондай-ақ мобильді қосымшалар туристік қызметтерді ұйымдастыру, сату және тұтыну тәсілдерін түбегейлі өзгертеді. Зерттеуде халықаралық ұйымдардың есептері, жетекші елдердің үздік тәжірибелері, ғылыми жарияланымдар талданады. Әдіснама контент-талдауды, салыстырмалы талдауды және тақырыптық зерттеу әдістерін қамтиды. Нәтижелер туристік сектордағы цифрландыру тұтынушыға бағдарланған қызметтерді жақсартуға, операциялық процестерді оңтайландыруға және деректер мен маркетинг негізінде шешімдер қабылдау сапасын арттыруға ықпал ететінін көрсетеді. Зерттеу сонымен қатар цифрлық трансформацияның негізгі мәселелерін, соның ішінде құқықтық реттеудің жеткіліксіздігі, цифрлық теңсіздікті, киберқауіпсіздік мәселелерін және білікті қызметкерлердің жетіспеушілігін қарастырады. Зерттеуде туристік нарықты тұрақты дамыту тиімді цифрлық стратегияларды іске асыру, инновациялық экожүйені қалыптастыру, мемлекет, бизнес және ғылыми топтар арасындағы ынтымақтастықты нығайту есебінен мүмкін деген қорытынды жасалады. Нәтижелердің туристік саланың мүдделі тараптары, цифрлық шешімдерді әзірлеушілер мен зерттеушілер үшін практикалық және теориялық мәнге ие.</p> 2025-09-30T00:00:00+00:00 Copyright (c) 2025 Туризм, демалыс және қонақжайлылық