Дене қасиеттерінің жоғары білікті боксшылардың тұлғасының ерекше құрылымының қасиеттерімен байланысы
DOI:
https://doi.org/10.48114/2306-5540_2021_4_65Түйін сөздер:
боксшы, салмақ категориялары, дене дайындығы, тұлға құрылымы, жалпы арнайы құрылымы.Аннотация
Мақалада физикалық қасиеттер мен психологиялық айнымалылар арасындағы байланыс мәселесі бойынша ғылыми-психологиялық әдебиеттерге шолу жасалады. Мақалада таңдаулы боксшылардың спорттық шеберлігін арттыруға физикалық және психологиялық қасиеттерінің өзара әсері туралы зерттеу нәтижелері берілген. Боксшылардың дене дайындығын зерттеу дене даярлығының бақылау нормативтерін тапсыру кезінде жүргізілді. Сынақ нәтижелерін әртүрлі өлшем бірліктерімен салыстыру үшін «Стан» шкаласы бойынша стандарттау әдісі қолданылады. Стандарттау қорытындысы бойынша интегралдық дайындықтың жоғары көрсеткіштері аймағына 16 боксшы (7,5-10 ұпай), Қазақстан құрамасының 14 боксшысы орташа көрсеткіштер аймағына (3,5-7,5 ұпай) шықты. Тұлға сынағы жоғары білікті боксшылардың жеке тұлғасының жалпы ерекше құрылымын және жеңіл, орташа және ауыр салмақ категорияларындағы тұлғаның ерекше құрылымдарын бөліп көрсетуге мүмкіндік береді. Корреляциялық талдау дене қасиеттерінің дамуы мен жетілдірілуі тұлғалық қасиеттердің қалыптасуы мен дамуымен өзара тығыз байланысты екенін көрсетеді. Штанганы кеудеден итеру және 400 метрге екінші рет жүгіру жеке қасиеттермен ең көп байланысы бар екені анықталды. Бұл жеке қасиеттердің әсерінен өлшеу нәтижелерінің ең үлкен детерминизмі туралы куәландырады.
