Дене шынықтыру және спорт саласындағы жоғары оқу орындарында білім беру бағдарламаларының классификациясы: шет елдер мен Орталық Азия елдерінің тәжірибесі негізінде

Аннотация

Аталған мақалада Орта Азия мемлекеттерінің (Қазақстан, Қырғызстан, Тәжікстан, Түрікменстан және Өзбекстан) Жоғары білім беру жүйесінде (бакалавриат және магистратура) кадрларды даярлау бағыттарының/мамандықтарының классификаторларына Халықаралық стандарттық классификаторы (ХҚКО) және АҚШ-тың денешынықтыру-спорттық (сауықтыру) бағыты бойынша білім беруіне салыстырмалы талдау жүргізілді. Авторлар осы іргелі құжаттың әртүрлі сипаттамаларын талдады, мысалы, жіктеуіштердің әрқайсысында жоғары мектепте дене шынықтыру білімі қандай салалар мен білім салаларына жатқызылған, оларда қандай бағыттар/мамандандырулар бар, жіктеуіш ХҚКО-мен қаншалықты сапалы үйлескен және т. б. Білім беру бағдарламаларының шетелдік жіктеуіштері тарихи және әлеуметтік-экономикалық аспектілерге байланысты орталық азиялықтарға қарағанда аз реттеуші сипатта болатыны анықталды Батыс классификациясы жеткілікті қисынды құрылымдалған, ФКиС-тің әртүрлі бағыттарын көрсетеді. Қазақстандық классификатор, басқалардан айырмашылығы, өзінің мазмұнында бір ғана дене шынықтыру-спорттық бағытқа ие, ал жоғары білім беру мамандықтарының тәжік номенклатурасы айтарлықтай ескірген. Авторлар Орталық Азиядағы жіктеу жүйесін тұтастай алғанда да, дене шынықтыру-спорт бағыттары бойынша да жетілдіруге ықпал ететін кейбір ұсыныстарды әзірледі.